Texas Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü’nden bir ekip, bu gizemli duruma yeni bir açıklama getirdi. Ekip, Mars’ın çekirdeğinin tamamen sıvı olduğu bir dönemde, gezegenin yalnızca güney yarımküresini etkileyen asimetrik bir manyetik alan oluşmuş olabileceğini öne sürdü.
Dünyanın çekirdeği, katı bir iç çekirdek ve sıvı bir dış çekirdekten oluşur. Bu sıvı dış çekirdek, hareketli metal akımları sayesinde tüm gezegeni saran bir manyetik alan üretir. Mars’ın da benzer bir çekirdek yapısına sahip olduğu düşünülüyordu. Ancak yeni modellemeler, çekirdeğin bir dönem tamamen sıvı olduğu ve bu nedenle yalnızca sınırlı bir manyetik alan üretebildiğini gösteriyor.
1997’de Mars Global Surveyor uzay aracı ve sonrasında InSight iniş aracından elde edilen veriler, Mars’ın güneyinde güçlü bir manyetik alan izine rastlarken, kuzeyde neredeyse hiç etki bulunmadığını ortaya koydu. Bu durum, bilim insanlarını ikiye böldü: Bazıları bu farkın büyük çarpma etkilerinden kaynaklandığını düşünürken, diğerleri tektonik etkinlikleri işaret etti.
Yeni çalışmada araştırmacılar, Mars’ın kuzey ve güney yarımküreleri arasında büyük bir sıcaklık farkı olabileceğini, bu farkın da yalnızca güneydeki yüzeyden ısı çıkışına yol açtığını savunuyor. Bu durum, gezegenin içindeki sıvı metallerin güneyde daha fazla hareket etmesine, dolayısıyla yalnızca bu bölgede manyetik alan oluşmasına neden olmuş olabilir.
Ekip, teorilerini desteklemek için Maryland Gelişmiş Hesaplama Merkezi’nde bir süper bilgisayar kullanarak eski Mars’ın dijital simülasyonunu oluşturdu. Çekirdeğin tamamının sıvı olduğu ve güney yarımkürenin termal iletkenliğinin daha yüksek olduğu bir senaryoda, InSight ve Global Surveyor verileriyle en uyumlu sonuçlar elde edildi.
Mars’ın bir gün yaşanabilir hâle gelmesi için yapay bir atmosfer oluşturulması şart. Ancak bu atmosferin korunabilmesi için bir tür manyetik kalkan da gerekiyor. Bu da Mars’ın iç yapısının anlaşılmasını, gelecekteki keşifler açısından kritik hâle getiriyor.
Bilim insanları şimdi, InSight görevinden elde edilen sismik verilerin daha derinlemesine analiz edilmesini ve Mars’tan gelen meteoritlerin incelenmesini öneriyor. Bu sayede teorinin daha sağlam temellere oturtulması hedefleniyor.
